Tadeusz Chróścielewski to postać, której życie i twórczość pozostawiły istotny ślad w polskiej literaturze. Urodził się 3 czerwca 1920 roku w Mińsku Mazowieckim, a zmarł 17 sierpnia 2005 roku w Łodzi. Był nie tylko pisarzem, lecz także tłumaczem, co czyniło jego wkład w kulturę niezwykle cennym.
Jest ojcem znanej poetki Doroty Chróścielewskiej, a także związany był z wpływowym prawnikiem – profesorem Wojciechem Chróścielewskim. Życie prywatne Tadeusza Chróścielewskiego było również blisko związane z jego żoną, Honoratą Chróścielewską, co świadczy o bogatej i złożonej sieci relacji, które wpływały na jego twórczość.
Życiorys
Tadeusz Chróścielewski był postacią głęboko zakorzenioną w kulturze Łodzi od 1945 roku. W 1951 roku przystąpił do PZPR, co w jego pracy artystycznej miało swoje odzwierciedlenie. Tworzył wiersze o tematyce pejzażowej i refleksyjnej, które znajdziemy w takich publikacjach jak Uczta Aureliana, Hipokrene warmińska, Jasień i jesień.
Oprócz twórczości poetyckiej, był także autorem powieści, takich jak Szkoła dwóch dziewcząt, Laska Matuzalema oraz Mój ożenek w krainie Feaków. Jego talent translatorski obejmował poezję rosyjską, ukraińską i białoruską, w tym dzieła Janka Kupały i Aleksieja Tołstoja. W 1985 roku opublikował wspomnienia w formie książki pod tytułem Uczeń czarnoksiężników.
Współpracował z lokalną prasą codzienną oraz culturalnymi tygodnikami takimi jak „Wieś”, „Osnowa” czy „Odgłosy”. W 1955 roku złożył wniosek mający na celu uznanie metalowej rzeźby konia znajdującej się na budynku pierwszej w Łodzi lecznicy dla zwierząt, znajdującej się przy ul. M. Kopernika 22, za zabytek. Rzeźba ta była znana jako koń tuwimowski, uwieczniona w zbiorach Kwiatów polskich.
Chróścielewski był także autorem napisów na licznych pomnikach w Łodzi, w tym na mauzoleum na Radogoszczu, a także przy pomniku znanym jako Pękniętego Serca, który upamiętnia oboz dziecięcy na ul. Przemysłowej.
Zmarł niespodziewanie 17 sierpnia 2005 roku, w wieku 85 lat. Został pochowany na cmentarzu na Radogoszczu w Łodzi. W swoją pracę artystyczną został uhonorowany wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Komandorskim (2005), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Twórczość
Proza
Twórczość Tadeusza Chróścielewskiego obejmuje wiele ważnych dzieł literackich. Rodzina jednorożców z 1960 roku, Szkoła dwóch dziewcząt z lat 1965-1967, a także Szkarłatna godzina, której edycje ukazały się w 1968 i 1970, stanowią fundament jego twórczości. Kolejnym istotnym tytułem jest Aurelian, albo zjazd koleżeński, wydawany w 1971 i ponownie w 1984 roku.
Pozostałe tytuły to Srebrna i odloty (1974), Laska Matuzalema (1974), Dzbanek życia (1977), oraz Mój ożenek w kraju Feaków, wydawany zarówno w 1979, jak i 1988 roku. Działa takie jak Pejzaż z Baśką i paniutkami (1985), czy Podróże staroświeckie (1982), które łączą reportaże z esejami, pokazują różnorodność tematów podejmowanych przez autora.
W kolejnych latach wydano Uczeń czarnoksiężników (1986), Błękitny generał (1990), oraz Godzina Duchów w Skierniewicach (1991). Druga żona z 1992 oraz jej późniejsze wydanie z 1999, a także Dzieje miłości Alberta i Józefiny, Gwiazda blada, Dom mojej babci w Siedlcach, Klechdy i opowiadania srebrem pisane (wszystkie z 1992), świadczą o nieustannym rozwoju jego prozatorskiej sztuki.
Oprócz nich warto zaznaczyć Historyja prawdziwa (1993), Sybiraczka (1994), oraz Dwa opowiadania (1997). Wyjątkowymi tytułami są także To i owo, a już historia (1998), Sługa Boża Wanda Malczewska (1999), Dzisiaj się rozejdziemy (1999), Okruchy z długiego życia (2001) i Podzwonne (2004).
Autobiografie
- Uczeń czarnoksiężników; Łódź 1985. ISBN 83-03-01145-6,
- To i owo, a już historia; Łódź 1997, Wyd. Literatura. ISBN 83-87080-44-6.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maryla Sitkowska | Hanna Smólska | Jan Himilsbach | Małgorzata Gutowska-Adamczyk | Andrzej Bychowski | Jerzy Kornacki | Danuta Przesmycka | Szymon Świętochowski | Zofia Niwińska | Hanna Dunowska | Maciej Zenon BordowiczOceń: Tadeusz Chróścielewski