Henryk Budkowski, urodzony 2 lutego 1879 roku w Mińsku Mazowieckim, to postać, która zasłużyła się w historii polskiej armii. Jako pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, odegrał znaczącą rolę w czasie, gdy Polska odzyskiwała niepodległość.
Jego życie zakończyło się 14 października 1928 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie ślad w pamięci tych, którzy znali jego wkład w rozwój sił zbrojnych Polski.
Życiorys
Henryk Budkowski przyszedł na świat w Mińsku Mazowieckim w rodzinie Józefa i Amelii z Mianowskich. Po pomyślnym ukończeniu szkoły średniej w Charkowie, postanowił wstąpić do Jelizawietgradzkiej Szkoły Junkrów Kawalerii, gdzie miał szansę rozwijać swoje militarne ambicje. Po zdobyciu nominacji oficerskiej, rozpoczął służbę w 13 Włodzimierskim pułku ułanów, który swoją siedzibę miał w rodzinnym mieście Budkowskiego, czyli Mińsku Mazowieckim. Wkrótce jednak, z różnych powodów, zrezygnował z kariery wojskowej i podjął się studiów politechnicznych. Z chwilą wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii rosyjskiej.
W trakcie swojego wystąpienia w Armii Imperium Rosyjskiego, Budkowski pełnił funkcję rotmistrza w 13 Włodzimierskim pułku ułanów. Już w styczniu 1915 roku zorganizował i objął dowództwo nad 1 szwadronem ułanów w Puławach. Ten oddział następnie stał się integralną częścią Legionu Puławskiego, będąc protoplastą 1 pułku ułanów krechowieckich. W marcu 1915 roku, przeniósł swoje dowództwo do folwarku Krempa, tuż przed bitwą pod Maciejowicami. Dwa miesiące później, w sierpniu, w Brześciu opuścił szwadron i powrócił do swojego pierwotnego pułku.
Budkowski był bliskim współpracownikiem generała Józefa Hallera, z którym 3 lipca 1918 roku wyruszył na angielskim statku „City of Maresille” z Murmańska, przybywając po dziesięciu dniach do Hawru. Jego wkład w organizację kawalerii Armii Polskiej we Francji był ogromny, pełnił też funkcje komendanta obozu w St. Quentin w Bretanii. Na wiosnę 1919 roku, z entuzjazmem wrócił do Polski, gdzie wziął udział w walkach z Ukraińcami.
29 maja 1920 roku, na mocy decyzji, uzyskał awans do stopnia pułkownika z datą efektu 1 kwietnia 1920 roku, stając się członkiem kawalerii w gronie oficerów byłej armii gen. Hallera. Jako pułkownik, pełnił funkcję zastępcy dowódcy Warszawy. 3 maja 1922 roku, jego stopień został zweryfikowany z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku, co ustaliło jego lokatę na 10. miejscu w korpusie oficerów kawalerii, z oddziałem macierzystym w 1 pułku ułanów krechowieckich.
Dnia 30 grudnia 1922 roku, Budkowski został przydzielony z Komendy miasta Warszawy do Rezerwy Oficerów Sztabowych przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. Następnie, w marcu 1924 roku, po likwidacji Rezerwy Oficerów Sztabowych DOK IV, został przydzielony do macierzystego pułku z równoczesnym odkomenderowaniem do dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, do czasu zakończenia procedury superrewizyjnej. 31 grudnia 1924 roku objął dowództwo XVII Brygady Kawalerii w Hrubieszowie, pozostając jednocześnie oficerem w 1 pułku.
31 marca 1927 roku został powołany na członka Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Zmarł 14 października 1928 roku w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, podczas leczenia obrażeń, które odnotował w trakcie pojedynku z por. Janem de Rossetem. Jego ostatnią przystań znalazł 18 października 1928 roku, kiedy to został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.
Ordery i odznaczenia
Henryk Budkowski został odznaczony licznymi medalami i wyróżnieniami, które są świadectwem jego odwagi oraz poświęcenia. Poniżej znajdują się szczegóły dotyczące jego odznaczeń:
- Krzyż Niepodległości (pośmiertnie, 17 marca 1932),
- Krzyż Walecznych (przyznany dwukrotnie, pierwszy raz w 1921 roku),
- Kawaler Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy),
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja),
- Krzyż Wojenny (Francja),
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja),
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”).
Przypisy
- Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 17.10.1928 r., s. 5.
- Tragiczny zgon płk. Henryka Butkowskiego. „Polska Zbrojna”. 16.10.1928 r., s. 2.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 327.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31.03.1927 r., s. 97.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 85.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 136 z 31.12.1924 r., s. 764.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 11.03.1924 r., s. 115.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 30.12.1922 r., s. 952.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 09.06.1920 r., s. 400.
- Henryk Bagiński, Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, s. 36.
- Wacław Lipiński, Walka zbrojna ... s. 390.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 153.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29.10.1921 r., s. 1465.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29.01.1929 r., s. 41.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 601.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Jensen | Ludwik Meisner | Adam SzugajewOceń: Henryk Budkowski